FFP1, FFP2, FFP3 Maske Performans Testleri

Bir yüz maskesinin hem filtreleme verimliliği hem de kenar sızdırmazlığı, maskenin kullanıcıya sağlayacağı fayda konusunda en önemli faktörlerdir. Maskenin filtreleme verimliliğinin, kişilerin sürekli maruz kalma durumundan etkilendiği bir gerçektir. En güçlü performans gösteren maskelerin bile, uzun süre boyunca maruz kalmayı her zaman tutarlı bir şekilde azalttığı söylenemez.

Bu bakımdan kullanıcıların, farklı maske türlerinin maruz kalma etkileri ve maskelerin uygun şekilde nasıl kullanılacağı konusunda çok iyi bilgilenmiş olması gerekmektedir. Aksi halde yanlış maske kullanımı durumunda, beklenen yarar yerine zarar görme ihtimali her zaman bulunmaktadır.

Bir kere yüz maskeleri, virüslere karşı en iyi koruma yöntemi değildir. Özellikle son günlerin en tehlikeli virüs salgını Koronavirüs’ten korunma bakımından yüz maskelerine olan talebin artması, bu konuda sağlıkçıları, politikacıları, yöneticileri ve toplumu fazlası ile ilgilendirmektedir. Piyasada bulunan yüz maskeleri bu virüsü almamış insanların korunmasında değil, belki bu virüsü taşıyan kişilerin virüsü çevreye yaymaması bakımından çok önemlidir.

Sağlık uzmanları, sadece solunum güçlüğü çeken hastaların cerrahi maskeler kullanmasının yararlı olacağını vurgulamaktadır. Ancak standart cerrahi yüz maskeleri, burun ve ağız çevresinde sıkı bir sızdırmazlık sağlamamaktadır. Yine de etkinlikleri, korunmak istenen hastalıklara ve partiküllerin büyüklüğüne bağlı görülmektedir. Ancak hasta olan kişiler cerrahi maskeler kullanıyorsa, öksürdüğü veya hapşırdığı zaman visürün havada yayılmasını sınırlamış olmaktadır.

Sağlık çalışanları, hasta olanları tedavi ettikleri sırada taktıkları maskeler burun ve ağız çevresinde sıkı bir sızdırmazlık sağladığı için mutlaka maske takmalıdır. Bu arada sağlık çalışanları esas olarak, daha kalın malzemeden üretilmiş ve boşluk bırakmadığından emin olmak için ayrı ayrı takılması gereken N95 solunum maskeleri kullanmaktadır. Bu maskeler sıkı bir sızdırmazlığa sahiptir ve maskeyi takmak, çıkarmak ve atmak için uygun olması bakımından her yıl bir uygunluk testinden geçirilmesi gerekmektedir.

Çalışanların toza karşı maruziyetini önlemek için kullanılan toz maskeleri ise, genel olarak işçileri, solunan havada bulunan toz ve toz benzeri partiküllere karşı kourmak içindir. Örneğin, inşaat, yapımında, tarımsal faalyetlerde ya da ilaç üretiminde çalışan kişiler için bu maskeleri kullanmak önemlidir. Farklı kormuma seviyelerine sahip farklı maskeler üretilmektedir. Bu konuda bir Avrupa standardı olan EN 149 standardında üç farklı koruma seviyesi yer almaktadır.

Bu standart ülkemizde de Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından şu başlıkla yayınlanmıştır: TS EN 149+A1 Solunumla ilgili koruyucu cihazlar - Parçacıklara karşı koruma amaçlı filtreli yarım maskeler - Özellikler, deneyler ve işaretleme. Bu standart, ortamdan uzaklaşılması mümkün olmayan durumlarda, partiküllere karşı çalışanları koruma amaçlı kullanılan solunum ile ilgili koruyucu özellikte, filtreli yarım maskelere ait asgari özellikleri açıklamaktadır. Buna göre koruma seviyeleri şu şekilde belirlenmiştir:

• FFP1 toz maskeleri, düşük seviyelerde toza ve katı ve sıvı aerosollere karşı koruma sağlamaktadır. Bu maskeler, 4x mesleki maruz kalma sınırına veya 4x varsayılan koruma faktörüne kadar yoğunluklarda partiküllere karşı koruma sağlamaktadır. Genel olarak bu maskeler, elle yapılan zımparalama, delme ve kesme işlemleri için uygundur.
• FFP2 toz maskeleri, orta seviyelerde toza ve katı ve sıvı aerosollere karşı koruma sağlamaktadır. Bu maskeler FFP1 toz maskelerinden daha fazla bir koruma seviyesine sahiptir. Bu maskeler, 12x mesleki maruz kalma sınırına veya 10x varsayılan koruma faktörüne kadar yoğunluklarda partiküllere karşı koruma sağlamaktadır. Genel olarak FFP2 maskeleri, sıva ve zımparalama işlemleri için uygun görülmektedir.
• FFP3 toz maskeleri ise, daha yüksek seviyelerde toza ve katı ve sıvı aerosollere karşı koruma sağlamaktadır. Bu maskeler, 50x mesleki maruz kalma sınırına veya 20x varsayılan koruma faktörüne kadar yoğunluklarda partiküllere karşı koruma sağlamaktadır. Genel olarak FFP3 maskeleri, ilaç sektöründe olduğu gibi tehlikeli tozlar için uygundur. Bu toz maskeleri, kimyasal dumanlar için gereken minimum yüz maskesidir. Ancak tek kullanımlık toz maskesi yerine kartuş filtreli yarım yüz maskesi kullanılması önerilmektedir.

Her üç seviye maskenin de seçiminde, çalışanların maruz kalacağı kirleticilerin türü ve havadaki konsantrasyonu önemlidir. Çalışma ortamlarında, yapılan işin özellikleri de dikkate alınarak, havadan kaynaklanan tehlikeleri uygun bir şekilde değerlendirdikten sonra, FFP derecelerine göre toz maskesi seçmek gerekmektedir. Bir işyeri için en iyi toz maskesi, uygun FFP derecesini karşılayan ve çalışanlar için rahat ve kullanışlı olan bir maskedir.

Genel olarak bu maskelerin filtreleme yüzeyleri, çalışanları solunabilir toz, duman ve aerosollerden korumaktadır. Özellikle şantiyelerde ve atölyelerde işyeri güvenliğinin önemli bir parçası olan bu maskeler, işçileri havadaki partiküllere karşı korumaktadır. Ancak buhar ve gazdan koruma sağlamamaktadır. Sınıflandırma sisteminde kullanılan FFP kısaltması, filtreleme yüzü anlamına gelen Filtering FacePiece ifadesinden oluşturulmuştur.

Kısaca toz partikülleri ve aerosoller, bir çalışma ortamındaki en tehlikeli sağlık riskleridir. Tek kullanımlık veya yarım yüz toz maskeleri, partikül tehlikelerine, tozlara ve aerosollere karşı çalışanlara koruma sağlamaktadır. Solunan havada bulunan kötü partikülleri filtrelemekte, böylece zehirleri veya tehlikeli toz partiküllerini tutmaktadır. Ahşap tozundan tuğla tozuna kadar, ev tozlarına kadar her şey filtrelenmiş olmaktadır. Yeter ki ihtiyaç duyulan doğru koruma seviyesi, doğru belirlenmiş olsun. Bu da şu iki faktöre göre belirlenmektedir: mesleki maruz kalma limiti ve varsayılan koruma faktörü.

Toz maskelerinin en büyük faydası, çalışanları ağrılı öksürük, hırıltılı solunum, nefes darlığı, göğüste sıkışma ve nefes alma güçlüğü yanı sıra akciğer kanseri, kronik akciğer hastalığı (KOAH) ve daha ciddi uzun süreli rahatsızlıklardan korumasıdır.

Kullanım sırasında maske yüze sıkıca oturtulmalı ve yeni bir maske takılırken daima uygunluk testi yapılmalıdır.

Kuruluşumuz tarafından, çeşitli test ve belgelendirme hizmetleri arasında, FFP1, FFP2, FFP3 maske performans test hizmetleri de verilmektedir.